نگذاریم دیر گردد، آجر هنوز زنده است! - وبلاگ تاوافی

به گزارش وبلاگ تاوافی، یک گروه طراحی معماری از ایران، اخیرا در مسابقه معماری ریبا در انگستان پیروز به دریافت جایزه بخش پروژه های تجاری و دسته بندی معمار نوظهور در سال 2021 شده است.

این گروه طراحی با عنوان هوبا جهت طراحی ساختمانی در شمال غرب تهران، این جایزه را از آن خود نموده است.

به همین جهت گفت وگویی داشتیم با هومن بالازاده، معمار مسئول گروه. او درباره این پروژه به وبلاگ تاوافی گفت: دوسالانه ریبا یکی از معتبرترین جوایز معماری در سطح دنیا است که در انگلستان برگزار می گردد و داوران معتبری دارد. در این دوره از جایزه ریبا طرح ما در ابتدا جزو 15 طرح برتر بود، در این مرحله داورها از پروژه ها بازدید نموده و درباره کارها گزارش می دهند. سال جاری به دلیل شیوع ویروس کرونا نماینده ای از ایران را که قبلا برنده جوایز بین المللی شده بود انتخاب کردند که از پروژه بازدید کند و بعدا بر اساس نظر داوران، توانستیم به عنوان معمار نوظهور سال 2021 برنده شویم.

او درباره ساختمانی که طراحی آن پیروز به کسب این جایزه شده است، شرح داد: این پروژه که در کنار بزرگراهی در تهران واقع شده است، مرز بین بافت مسکونی و آزادراه را در بافت شهری معین می نماید. بعلاوه می توان این ساختمان را نمونه ای از ساختمان های معمولی دید که ممکن است در آینده در سطح شهر ساخته شوند.

این معمار ادامه داد: در معماری سنتی ایران آجر به عنوان مصالحی استفاده می شد که تنها کاربرد نازک کاری ندارد بلکه به عنوان سازه بنا و سازه فضای داخلی استفاده می شد. به همین جهت در این پروژه به جای اینکه از یک محصول آماده استفاده کنیم، مسئله کلان تری را برای ساخت و ساز شهری خود در نظر گرفتیم که براساس سنت معماری ایرانی است. درواقع ایده ای را طراحی کردیم که بنابر ساخت بلوک های آجری بود که بتواند نور را از خود عبور دهد.

او توضیح داد: براساس این ایده ماژول های آجری طرح عینکی را در سه شکل به منظور تعدیل آب و هوای داخل پروژه و فضا سازی برای رشد گیاهان، به وسیله کارخانه آجرسازی خود کارفرما فراوری کردیم. این مصالح ضمن آجر بودن با شیشه ترکیب شده، دوجداره و عایق است.

بالازاده درباره دیگر ویژگی های این پروژه شرح داد: باتوجه به اینکه پروژه کنار یک اتوبان که محلی پر سر و صداست، قرار گرفته است و در عین حال احتیاج بر کنترل نور است، جداره های فعالی را از لحاظ مکانیزم طراحی کردیم که افراد آنها را ببندند و باز نمایند. یکی دیگر از اهدافمان در این پروژه حذف عناصر بصری مزاحم در سیمای شهری بود به گونه ای که در این پروژه عناصر بصری مانند پنجره ها و بالکن ها در غلافی یک پارچه گم شده و خود را نشان می دهد.

او ادامه داد: همانند معماری سنتی، در این پروژه از تک مصالح استفاده کردیم و سعی نکردیم از رنگ بندی های مختلف استفاده کنیم و البته یکی دیگر از ایده هایمان هماهنگ سازی و ایجاد فضای سبز در درون پروژه بود که آن را به انجام رساندیم.

بالازاده درباره دلیل نام گذاری این آجر تحت عنوان طرح عینکی شرح داد: مصالح ساختمانی می توانند شهر را ببیند و یا زنده باشد؛ به این منظور که مصالح ساختمانی به گونه ای نباشد که مانع عبور نور و یا مانع دید چشم انداز شهری گردد.

از این هنرمند درباره اندازه توجه او به معماری سنتی ایرانی در پروژه های خود سوال کردیم. پاسخ داد: اصولا در پروژه های خود در نظر داریم که چگونه می توان معماری ای را که سال ها براساس جغرافیا و فضا شکل گرفته است، با ایده های نوین معماری ترکیب کنیم و بتوانیم ایده های نوی برای معماری معاصر ایجاد کنیم. دلیل این امر نیز این است که قرار نبوده یک ایده در حوزه معماری که در گذشته شکل گرفته است، در آینده به خط سرانجام خود برسد و تنها درباره آن صحبت گردد، بلکه باید به آن ایده در زمان حال ایده هایی را اضافه کنیم یا بتوانیم آن را توسعه دهیم.

بعلاوه از این معمار درباره اقداماتی که جهت هماهنگ سازی ساختمان با فضای اطراف انجام شده است، پرسیدیم. گفت: این ساختمان بر اتوبان قرار گرفته است و زمانی که قصد طراحی آن را داشتیم، متوجه ازدیاد بیان فرم، مصالح یا رنگ شدیم. به همین دلیل ترجیح دادیم در این محیط رنگ، فرم یا عناصر بصری کمتری را به سیمای شهری اضافه کنیم. درنتیجه زمانی که از دور بنا را نگاه کنید متوجه حداقل بیان فرمی خواهید شد ولی با نزدیک شدن به آن، ساختمان یک نوع ارتباط رفتاری با مصرف نماینده برقرار خواهد نمود.

در سرانجام از او سوال کردیم که آیا راهی وجود دارد که با استفاده از معماری ایرانی تا حدی از آلودگی بصری شهری کاسته گردد؟ پاسخ داد: قطعا معماری ما زمانی در دنیا سهم عمده ای به لحاظ پیشبرد دانش معماری داشته است. در معماری معاصرمان هم باید بتوانیم این سهم را در طرح های نو و سهیم بودن در پیشبرد دانش معماری دنیا داشته باشیم. یکی از راهکارهای آن توجه و حمایت از کوشش هایی است که در معماری انجام می گردد، بازنگری هایی که نسبت به قوانین کلی شهری تعریف می گردد، ایجاد الگوهایی برای معماری نوین شهری، ایجاد تک الگوهایی که می تواند در مقیاس های کلان برای شهرهایمان تسری پیدا کند یا در سطح کلان الهام بخش باشد.

این معمار ادامه می دهد: اگر به این نوع ساختار در حد گسترده ای نگاه کنیم، می توانیم امیدوار باشیم که در دانش روز دنیا حرفی نو برای گفتن و سهمی داشته باشیم و واقعا داشته باشیم. در حوزه معماری اگر افرادی ایده و قوانین را به نوعی تغییر می دهند یا بازنگری می نمایند، باید از آنها حمایت گردد که بتوان الگوهای رایج را پیش برد. به هر حال چاره دیگری نداریم و اگر از روش هایی استفاده می کنیم که بر دانش بومی جغرافیای کشور مبتنی است باید بهای بیشتری به آنها دهیم.

او توضیح داد: اینکه گاهی قواعد یا مصالحی را استفاده می کنیم که ربطی به جغرافیا ندارد قطعا خطاهای زیست محیطی یا خطاهای انسانی را به بار خواهد آورد که شاید 30 سال بعد متوجه شویم که آن موقع دیگر خیلی دیر است.